Kaplica na Jaszczurówce

7 kwietnia 2023 / 17:9

Kaplica na Jaszurówce - przykład stylu zakopiańskiego w budownictwie sakralnym

 

Historia Kaplicy na Jaszczurówce zaczyna się od  projektu wykonanego przez Stanisława Witkiewicza w stylu zakopiańskim i jest jego książkowym przykładem. Pomysłodawcami i fundatorami  kaplicy była rodzina Uznańskich.  Powstała w 1906 roku w dzielnicy Zakopanego kojarzonej ze źródłami cieplicowymi. Jest to popularne i chętnie odwiedzane miejsce na mapie miasta, które przyciąga przez cały rok znaczne liczby turystów. Zwiedzanie Kaplicy na Jaszczurówce jest możliwe w ciągu dnia, kiedy jest ona otwarta dla zwiedzających. 

 

Nazwa dzielnicy, w której zlokalizowana jest światynia czyli Jaszczurówka związana jest z występowaniem w okolicy salamandry plamistej - przez górali nazywanej jaszczurem.  Tereny te należały początkiem XX wieku do rodziny Uznańskich, którzy postanowili ufundować w tym miejscu kaplicę. Budowę ukończono w roku 1908 dzięki pracy lokalnych cieśli.  Budynek wraz z wnętrzem został zaprojektowany przez Stanisława Witkiewicza w stylu zakopiańskim z charakterystycznymi dla niego cechami: 

- wysoka kamienna podmurówka z arkadowymi podcięciami,
- budynek wykonany z płazów układanych na zrąb,
- strzelisty dach pokryty gontami,
- okna i drzwi bogato zdobione i rzeźbione.

 

Kaplica na Jaszczurówce - ciekawostki 

 

Przed wejściem do kaplicy umieszczono rzeźbę przedstawiającą Jezusa Frasobliwego - motyw charakterystyczny dla Podhala. Ołtarz symbolizuje prostą chatę góralską - z białą oraz czarną izbą. Witraże umieszczone bo obu stronach ołtarza przedstawiają Matkę Bożą Częstochowską  oraz Matkę Bożą Ostrobramską odpowiednio z herbem Orzeł oraz Pogoń. Boczne ołtarze przedstawiają wizerunek świętego Józefa oraz Matkę Bożą z Dzieciątkiem - wykonane przez rzeźbiarza Józefa Janosa z Dębna. Kaplica nie była nigdy kościołem parafialnym, a opieka duszpasterska nad nią się zmieniała. Obecnie Kaplica pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa należy do księży Marianów z Cyrhli. Budowla to przykład konstrukcji zrębowej w budownictwie - została wybudowana bez użycia gwoździ. 

Styl Zakopiański

 

Jest to styl architektoniczny, który został wprowadzony w Zakopanem z inicjatywy Stanisława Witkiewicza. Nawiązuje on do kultury i budownictwa góralskiego - które według polskich elit były nienasiąknięte wpływami stylów z krajów zaborców. Powstał jako odpowiedź na pojawiające się pod tatrami pierwsze budynki wykonane w stylu szwajcarskim. Cechuje się zastosowaniem drewna oraz kamiennej podmurówki dzięki czemu budynki wtapiają się w krajobraz tatrzański. Charakterystyczne są również liczne zdobienia, zwłaszcza motywy roślinne oraz geometryczne inspirowane sztuką ludową. Oprócz budynków w stylu zakopiańskim powstawały również meble i przedmioty codziennego użytku. Zwiedzając Kaplicę na Jaszczurówce  możemy dostrzec cechy stylu zakopiańskiego obecne w  budownictwie do dzisaj. 

 


Godzinny otwarcia Kaplicy na Jaszczurówce, cennik: dostępna dla odwiedzających przez cały dzień, wstęp wolny

 

Powrót