Kaplica na Jaszczurówce

7 kwietnia 2023 / 17:9

Kaplica na Jaszurówce - przykład stylu zakopiańskiego w budownictwie sakralnym

 

Kaplica na Jaszczurówce jest jednym z najważniejszych przykładów stylu zakopiańskiego w architekturze sakralnej. Projekt wykonał Stanisław Witkiewicz, a fundatorami byli Uznańscy, właściciele terenów w tej dzielnicy Zakopanego. Kaplica powstała w 1906 roku, a budowa zakończona została w 1908 roku dzięki pracy lokalnych cieśli. Obiekt cieszy się dużą popularnością wśród turystów przez cały rok. Zwiedzanie kaplicy jest możliwe w ciągu dnia, gdy jest ona otwarta dla odwiedzających. Dzielnica, w której znajduje się kaplica, nosi nazwę Jaszczurówka, od salamandry plamistej, którą miejscowi nazywali „jaszczurem”. 

Kaplica została zaprojektowana przez Stanisława Witkiewicza w stylu zakopiańskim, będąc jego „książkowym przykładem”. Budynek i wnętrze posiadają charakterystyczne cechy:

  • Wysoka kamienna podmurówka z arkadowymi podcięciami,

  • Konstrukcja zrębowa – budynek wykonany z płazów ułożonych na zrąb,

  • Strzelisty dach pokryty gontami,

  • Bogato zdobione i rzeźbione okna i drzwi.

 

Kaplica na Jaszczurówce - ciekawostki 

 

  • Przed wejściem znajduje się rzeźba Jezusa Frasobliwego, motyw charakterystyczny dla Podhala.

  • Ołtarz główny symbolizuje prostą chatę góralską z białą i czarną izbą.

  • Witraże przedstawiają Matkę Boską Częstochowską oraz Matkę Boską Ostrobramską z herbami Orzeł i Pogoń.

  • Boczne ołtarze przedstawiają: św. Józefa oraz Matkę Boską z Dzieciątkiem, wykonane przez rzeźbiarza Józefa Janosa z Dębna.

Kaplica nigdy nie była kościołem parafialnym. Obecnie pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa należy do księży Marianów z Cyrhli. Kaplica została wybudowana bez użycia gwoździ.

 

Styl Zakopiański

 

Styl zakopiański został wprowadzony w Zakopanem przez Stanisława Witkiewicza. Nawiązuje do tradycji budownictwa góralskiego, uznawanego przez polskie elity za autentyczne i wolne od wpływów stylów zaborczych. Styl ten powstał jako odpowiedź na pierwsze budynki w stylu szwajcarskim w Tatrach.

Cechy stylu zakopiańskiego:

  • Drewno i kamienna podmurówka, dzięki czemu budynki harmonijnie wtapiają się w krajobraz,

  • Bogate zdobienia – motywy roślinne i geometryczne inspirowane sztuką ludową,

  • Styl obejmujący również meble i przedmioty codziennego użytku.

Zwiedzając kaplicę, można zobaczyć cechy stylu zakopiańskiego zachowane do dzisiaj.

 


Godzinny otwarcia Kaplicy na Jaszczurówce, cennik: dostępna dla odwiedzających przez cały dzień, wstęp wolny

 

Powrót